.jpg)
(Opracowane na podstawie przedmowy Jerzego Prokopiuka do pracy: "Odpowiedzi Hiobowi" Carla Gustava Junga, Wyd. "Ethos", Warszawa 1995)
„Archetypy nieświadomości są empirycznie dowodliwymi odpowiedniościami dogmatów religijnych. W hermetycznym języku Ojców Kościoła posiada bogaty skarbiec analogii do dostępnych psychologii spontanicznych wytworów indywiduów. Albowiem to, co mówi nieświadomość, nie jest czymś całkiem dowolnym, nie jest to żadne mniemanie – jest to pewien proces naturalny czy forma bytu właściwa zjawisku naturalnemu.
Obszary badawcze Junga
Z perspektywy czasu patrząc można nakreślił pięć szerszych obszarów zainteresowań badawczych Junga.
1. Nadrzędnym dla całej metody Junga obszarem były badania fenomenologiczne, a w ich ramach badania sfery doświadczenia symbolicznego. Przedmiotem badań Junga były tu wytwory spontanicznej aktywności symbolicznej psyche i to zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i społecznym, historycznym czy kulturowym (patrz: studia porównawcze kultur i epok), wytworami podlegającymi analizie były tu: marzenia senne, fantazje, wizje oraz baśnie i mity. W tym też obszarze Jung prowadził wieloletnie studia nad symboliką i obrazowością alchemiczną, gnostycką, mitologiczną, a także religii chrześcijańskiej.
„Ja” jest przede wszystkim świadomościowym eksponentem Jaźni i „pozostaje do niej w takim stosunku jak przedmiot do podmiotu, albowiem pochodzące z Jaźni postanowienia są bardziej ogólnej natury i dlatego są nadrzędne wobec tych, które podejmuje „ja”. Jak to, co nieświadome, tak Jaźń jest dana a priori, z czego wynika „ja”. Jaźń, by tak rzec, kształtuje „ja” w zarodku. Nie ja tworzę samego siebie, lecz raczej ja dzieję się samemu sobie. Mimo jednak, że pogląd ten ma zasadnicze znaczenie, zawiera się w nim tylko połowa prawdy psychologicznej.
Cień odpowiada negatywnej osobowości ogarniającej sobą wszelkie cechy, których istnienie jest nam przykre czy odczuwane jako godne ubolewania.
Jung przyjął na określenie duszy w węższym sensie łaciński termin anima (‘dusza’), a w przypadku psyche kobiety, słowo animus (‘duch’).
Jaźń stanowi jedność, ale wewnętrznie opiera się na opozycyjności – np. ma jednocześnie charakter osobowy i ponadosobowy. Ogarnia sobą zarówno to, co doświadczalne, jak i to, co jeszcze nie doświadczone lub to, co nie doświadczalne w ogóle. Na płaszczyźnie empirycznej można tylko stwierdzić, że „ja” zewsząd jest otoczone przez jakąś nieświadomą wolę; dowodu na to dostarcza eksperyment skojarzeniowy, który demonstruje fakt, iż „ja” i jego wola „zawodzą”, nie są jedynymi, a psyche stanowi wyższą całość, która z jednej strony obejmuje „ja” empiryczne, z drugiej zaś strony stanowi transcendujące świadomość podłoże.
Misterium Coniunctionis - Etap 1 (Unio Mentalis)
Konfrontacja z nieświadomością - medytacja - unio mentalis
Wyrażona w języku filozofów hermetycznych konfrontacja świadomości (osobowości „ja”) z jej tłem, czyli z tzw. cieniem, odpowiada aktowi zjednoczenia ducha i duszy w formie unio mentalis wyobrażającej pierwszy etap coniunctio. To, co ja określam dziś mianem konfrontacji z nieświadomością, dla alchemika oznaczało „medytację”, o której Martinus Rulandus powiada: „Mówi się o medytacji, gdy ktoś rozmawia z kimś innym, ale niewidzialnym, na przykład z Bogiem, którego wzywa, z samym sobą albo z własnym dobrym aniołem”.
Carl Gustav Jung (Misterium Coniunctionis)