C.G.Jung - biografia

(Opracowane na podstawie przedmowy Jerzego Prokopiuka do pracy: "Odpowiedzi Hiobowi" Carla Gustava Junga, Wyd. "Ethos", Warszawa 1995)
Carl Gustaw Jung urodził się 26 lipca 1875 r. w Kesswil koło Bazylei (Szwajcaria) w rodzinie pastora protestanckiego. Studia ukończył w 1900 r. na uniwersytecie w Bazylei otrzymując stopień doktora medycyny (psychiatrii). W latach 1900-1909 pracował w klinikach i szpitalach w Zurychu, Pary­żu (pod kierunkiem Janeta) i w Burghlozli (pod kierunkiem Bleulera).

Od pierwszych lat aktywności zawodowej Jung badał nieświado­me procesy psyche. Po przeprowadzonych w latach 1904-1906 badaniach wprowadził do psychologii pojęcie kompleksu oraz tzw.metodę skojarzeń słownych. W latach 1900-1903 Jung zetknął się po raz pierwszy z pracami Freuda. Do ich spotkania doszło do­piero w 1907 r., w wyniku czego zawiązała się ich bliska współpraca czy wręcz przyjaźń, która trwała do 1913r. Jung był w owym czasie wielką nadzieją Freu­da, który wysunął go na czoło ruchu psychoanalitycznego (był m.in. prezydentem Międzynarodowego Stowarzyszenia Psy­choanalitycznego w latach 1910-1913).

Jung jednak nigdy nie uznał w całości teorii Freuda, czego efektem była koncepcja sformułowana w przełomowej pracy Wandlung und Symbole der Libido (1912). W 1913 r. Jung zerwał z Freudem ostatecznie i rozpoczął okres samodzielnych, intensywnych badań. Ten pierwszy, przełomowy okres w życiu Junga wiązał się z przemianą jego osobowości jako czło­wieka i myśliciela-twórcy. Proces, który zaobserwował określony został pó­źniej procesem indywiduacji i przebiegał od fazy dezintegracji aktualnego, ukształtowanego przez dany kontekst biosocjokulturowy, świadomego "ja", poprzez dramatyczną konfrontację z głębokimi obszarami psyche, zmierzając do jej reintegracji na nowym, wyższym poziomie świadomości. Z czasem Jung nadal swym poglądom nazwę psychologii analitycznej, kierując się istotą jej zastosowania w praktyczne analizy psychologicznej, lub też psychologii kompleksowej odnosząc się do strukturalnej osi teoretycznej swojej koncepcji.

Dorobek naukowy Junga w okresie przeszło sześćdziesięciu lat jego pracy, to ponad dwadzieścia książek i artykułów, z których poważna część została przetłumaczona na wiele języków świata. Dziełą zebrane Junga ukazały się w dwóch wydaniach: oryginalnym, niemieckim – Gesammelte Werke (Rascher Verlag, Zürich 1960-75), obejmującym 20 tomów, oraz w równo­uprawnionym przekładzie angielskim – Collected Works (Pantheon Books, New York 1953-1963). W pracy swej Jung nie ograniczał się do problemów ściśle psychologicznych. Do­konał także wielu wnikliwych prób zastosowania swych kon­cepcji do takich dziedzin, jak teologia, filozofia, etyka, reli­gioznawstwo, badania nad okultyzmem (głównie alchemią), parapsychologia, orientalistyka, etnologia, socjologia, polity­ka, pedagogika, teoria sztuki czy literaturoznawstwo.

Z Jungiem współpracowało wielu wybitnych myślicieli. Należeli do nich m.in.: laureat Nobla fizyk Wolfgang Pauli, etnolog Paul Radin oraz hellenista Karl Kerenyi. W roczniku „Eranos" wydawanym pod auspicjami Junga i redagowanym kolejno przez Olgę Froebe-Kapteyn i Adolfa Portmanna (55 tomów w latach 1933-1985), publikowała swe prace ogromna plejada uczonych, z których wielu korzystało z inspiracji idei Jungowskich.

Myśl Junga wywarta wpływ na wielu ludzi jego epoki. Stworzona przezeń szkoła psychologii analitycznej wydała wielu wybitnych teoretyków i praktyków. Trzeba tu przede wszystkim wymienić Ericha Neumanna, uważanego za najo­ryginalniejszego ucznia Junga, i Jamesa Hillmanna, twórcę tzw. psychologii archetypowej, najciekawszego z „herety­ków" ruchu Jungowskiego.

Myśli Junga wiele zawdzięcza zarówno klasyczna psycho­analiza (zasada „analizy analityków" czy pojęcia „komple­ksu", „introwersji" i „ekstrawersji"), jak i neopsychoanaliza (pojęcie samoaktualizacji), analiza egzystencjalna, psycholo­gia humanistyczna i psychologia transpersonalna.

Idee Junga zainspirowały myślicieli i uczonych pracują­cych w wielu dziedzinach: teologów (np. takich, jak katolik Victor White czy protestant Adolf Keller), religioznawców (z Mircea Eliadem, Josephem Campbellem, Richardem Wilhelmem i Heinrichem Zimmerem na czele), filozofów kultury (Gilbert Durand), etnologów (Sir John Layard), historyków (Arnold Toynbee), socjologów, prawników, ekonomistów, po­litologów, teoretyków sztuki (Sir Herbert Read) i literąturo-znawców (Maud Bodkin, Northrop Fry); również kilku wybit­nych pisarzy czerpało swe idee od Junga (H. G. Wells, J. B. Priestley, Laurens van der Post). Idee Junga znalazły także po­twierdzenie w badaniach biologicznych (Blakemore'a w neu-rofizjologii, R. I. Mastersa, Houston i Grofa w badaniach nad doświadczeniami psychodelicznymi, Portmanna w zoologii). Wreszcie pokrewne z Jungowskimi idee można znaleźć za­równo u protestanckiego teologa i filozofa Paula Tjllicha, jak i amerykańskiego historyka kultury Lewisa Mumforda czy wybitnego językoznawcy Noama Chomskiego).

W 1948 r. powstał w Zurychu Instytut im. C.G. Junga. Jung kierował tą uczelnią aż do swej śmierci. Rezultaty badań Instytutu publikowane są w serii „Studien aus dem C.G. Jung-Institut" (43 tomy w latach 1948-1991).

Celem skonfrontowania swych badań klinicznych i rozwa­żań teoretycznych z psychologią ludów pierwotnych Jung wziął udział w kilku wyprawach etnograficznych: przebywał przez pewien czas w Afryce północnej (1921) i wśród Indian plemienia Pueblo w Arizonie i w Nowym Meksyku (USA) w latach 1924-1925, a następnie wśród mieszkańców płd. i zach. stoków Mount Elgon w Kenii (1926).

Osiągnięcie Junga jako badacza i teoretyka zyskały mu szerokie uznanie w świecie kultury. Nadano mu wiele tytułów honorowych (m.in. doktoraty h.c. uniwersytetów w Bazylei, Zurychu).