Duch

„Terminem duch określamy ową zasadę, która stoi w opozycji do materii. W tym sensie ducha rozumiemy jako niematerialną substancję czy formę egzystencji, która na najwyższym i najbardziej uniwersalnym poziomie określana jest mianem „Boga”. Wyobrażamy sobie także, że substancja ta jest nośnikiem dla fenomenu psychicznego [psychischen Phänomens] czy wręcz dla życia samego w sobie. Przeciwnym do tego poglądem jest natomiast antyteza duch-natura. Tu pojęcie ducha jest ograniczone do pierwiastka supra- czy też antynaturalnego i pozbawione substancjalnego związku z psyche [duszą - Seele] oraz życiem. Podobne ograniczenie wiąże się z poglądem Spinozy, że duch jest a t r y b u t e m Jednej substancji, a jeszcze dalej posuwa się hylozoizm, ujmując ducha jako własność materii.

Według szeroko rozpowszechnionego poglądu duch pojmowany jest jako wyższa, psyche [ dusza - Seele] zaś jako niższa zasada aktywności, odwrotnie zaś u alchemików, gdzie myślano o duchu jako o ligamentum animae et corporis, traktując go oczywiście jako spiritus vegetativus (późniejszy duch życia lub duch-nerwów). Równie powszechny jest pogląd, że duch i psyche [dusza – Seele] są w swej istocie tym samym i mogą być rozdzielone jedynie w sposób arbitralny.” (C. G. Jung)